Case điều trị: Đau thần kinh toạ/ Thoát vị đĩa đệm tầng L3-L4, L4-L5 do vận động sai tư thế
Bệnh lý
Thủ thuật đã áp dụng
Giới thiệu
01 Bệnh nhân nữ 19T sau động tác nhảy người lên đánh cầu thì đột ngột đau thắt lưng dữ dội, đau lan xuống mông, mặt trước ngoài đùi, đau tăng khi đứng đi xoay trở. Do vận động sai tư thế gây tổn thương kinh mạch vùng thắt lưng, kinh mạch bị tổn thương gây tắc trở sự lưu thông của khí huyết => Khí huyết ứ trệ => đau.
I. Hành chánh & Bệnh sử
Hành chính :
- Họ & tên: Phạm T T T
- Tuổi: 19
- Giới tính: Nữ
Bệnh sử:
Bệnh khởi phát đột ngột sau vận động thể thao mạnh cách đây 01 tuần. Bệnh nhân đau nhiều thắt lưng (T) đau liên tục dữ dội, đau lan xuống mông, mặt trước ngoài đùi, đau tăng khi đứng đi xoay trở. Bệnh nhân ăn uống được, ngủ được, tiêu tiểu bình thường. Bệnh nhân đã uống thuốc tây nhưng bị viêm dạ dày nên đến phòng khám để điều trị bằng YHCT.
- Tiền căn: TVĐĐ TẦNG L3-L4 & L4-L5, Thừa cân BMI = 23kg/m2, Vận động viên cầu lông
II. Khám & Chẩn đoán
Khám bệnh
Theo Tây y:
- Cột sống thẳng không gù vẹo. Cơ cạnh sống L3-L5 ( T ) co cứng. Ấn đau mỏm gai L3-L5. Schober 14/10.
- Lasegue: (T) 50°, Valleix (+), Ấn chuông (+) tại L3-L4, L4-L5 bên (T)
Theo Đông y:
- Còn thần. Sắc nhuận. Lưỡi bệu hồng, rìa lưỡi có dấu răng, rêu lưỡi trắng mỏng, có điểm ứ huyết cạnh lưỡi, tĩnh mạch dưới lưỡi phồng
- Tiếng to rõ
- Bệnh nhân đau nhiều thắt lưng lan mông mặt ngoài đùi (T), đi lại vận động đau tăng.
- Ấn đau cự án, cơ thắt lưng (T) co cứng ấn đau. Mạch trầm sáp.
Chẩn đoán
Theo YHHĐ: Đau thần kinh toạ do TVĐĐ tầng L3-L4 & L4-L5
Theo YHCT:
- Bệnh danh: Toạ cốt phong
- Thể lâm sàng: Khí trệ huyết ứ
- Bát cương: Biểu thực chứng
III. Biện chứng luận trị
Bệnh nhân chơi thể thao mạnh chạy nhảy sai tư thế gây tổn thương kinh mạch vùng thắt lưng, kinh mạch bị tổn thương gây tắc trở sự lưu thông của khí huyết => Khí huyết ứ trệ => đau.
IV. Phác đồ điều trị & Kết quả
Phác đồ điều trị: 14 Ngày ( 07 Ngày/ Tuần )
Pháp trị: Hành khí hoạt huyết, Thông kinh lạc, Chỉ thống
- Điện châm: Mỗi ngày 01 lần lưu kim 20 phút (Tại phòng khám)
- Hồng ngoại: Mỗi ngày 01 lần (Tại phòng khám)
- Thuỷ châm: 03 Ngày đầu (Tại phòng khám)
- Cấy chỉ: Ngày 01 & ngày 15 (Tại phòng khám)
- Kéo giãn cột sống thắt lưng: 20 phút mỗi ngày ( Tại phòng khám )
- Kết hợp dùng thuốc YHCT: Huyết phủ trục ứ
- Kết hợp thuốc Tây Y: Giảm đau, kháng viêm ( Trong 02 tuần đầu )
- Sử dụng đai lưng
Kết quả đạt được:
Sau 03 ngày điều trị bệnh nhân đã giảm đau lưng lan chân được hơn 50%, đi lại đỡ đau.
Kết thúc liệu trình 14 ngày, bệnh nhân giảm đau hơn 80%, thỉnh thoảng mới có cơn đau nhẹ, điều chỉnh tư thế nghỉ một chút là ổn, đi lại nhanh nhẹn hơn, đứng ngồi cũng không đau nhiều nữa.
Để duy trì kết quả điều trị, cứ cách 02 tuần bệnh nhân quay lại phòng khám để cấy chỉ lại 01 lần.
V. Câu chuyện điều trị
Khó khăn gặp phải trên case bệnh này:
Bệnh nhân hơi thừa cân nên cũng gây gánh nặng cho cột sống. Là vận động viên chơi cầu lông chuẩn bị đi thi đấu giải nên cường độ tập luyện cao không có thời gian nghỉ ngơi nhiều. Bệnh nhân lại rất sợ kim.
Hướng giải quyết nào cho bệnh nhân:
Chế độ ăn khoa học hơn cho bệnh nhân. Dùng đai lưng khi đi xe, lúc chơi thể thao. Động viên bệnh nhân ráng nằm nghỉ hạn chế vận động mạnh 01 tuần đầu. Động viên bệnh nhân cố gắng kiên trì làm thủ thuật cùng như tối giản phác đồ châm ít kim nhất, chọn kim châm mỏng nhất để hạn chế đau cho bệnh nhân. Sau 02 tuần thì chuyển qua cấy chỉ để bệnh nhân không cần châm cứu hàng ngày nữa.
Kết quả thu được:
Sau 14 ngày điều trị với sự kiên trì cố gắng tuân thủ phác đồ điều trị và tinh thần lạc quan của bệnh nhân thì bệnh đã phục hồi > 80% . Tuy nhiên, để tránh sau này có thể bị lại thì bệnh nhân vẫn cần đeo đai lưng khi tập thể thao, giảm cân. Uống thuốc theo toa và tái khám cấy chỉ định kỳ.
